In de Westhoek is het project Landschapsvrijwilligers gelanceerd. In Vlaanderen is dit een pilootproject. Het doel: een community uitbouwen van mensen die samen aan de slag gaan in de natuur. Goed voor de sociale cohesie en goed voor de natuur: een win-win. De ambitie? Op korte termijn 300 landschapsvrijwilligers engageren!

De tijdsgeest zit goed voor projecten die te maken hebben met natuur en landschap. Het draagvlak is er en wie een beetje zoekt, vindt ook de middelen. Wat dat laatste betreft, zag ik dat er bij het Europees fonds voor plattelandsontwikkeling nog een potje openstond voor ‘initiatieven die de nadruk leggen op samenwerkingsverbanden’. En, belangrijk: Europa financiert 95% van de projectkosten!

Ik ben voorzitter van Regionaal Landschap Westhoek en gaf de voorzet. Je moet oude rotten in het vak niet leren hoe ze de bal kunnen binnenkoppen. Henk Schaudt en Dirk Cuvelier klopten aan bij de collega’s van Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete en Regionaal Landschap de Voorkempen. Stad Ieper sprong enthousiast mee op de kar. En dat hoeft ons niet te verwonderen. Mijn goede vriend en partijgenoot Valentijn Despeghel is alom gekend voor zijn aanstekelijke drive, een echte wervelwind! Bovendien was hij tijdens zijn studententijd al bijzonder gecharmeerd door de National Trust in Engeland. Na een werkbezoek zette hij het op zijn wish-list van te realiseren projecten.

Alleses kwam mooi samen in een LEADER-dossier, gedragen door vier partners. Een sterk dossier, inhoudelijk en financieel goed onderbouwd. De goedkeuring kon niet uitblijven en we haalden de 95% subsidie binnen.

(Lees verder onder de campagnefoto)

Tot zover de aanloop naar dit verhaal. Nu volgt de concrete uitwerking en dat is het meest uitdagende aan zo’n project. We hebben natuurlijk al wat ervaring met vrijwilligerswerk, voor knot- en plantacties, behaag je landschap enz. Maar voor dit project durf ik toch ambitieus te zijn. Wat kan in Nederland, moet bij ons ook haalbaar zijn. LandschappenNL groepeert twintig provinciale landschapsorganisaties en kan rekenen op 79 000 vrijwilligers. Zij staan in voor het onderhoud van 114 000 hectare natuur en landschap, goed voor 5 miljoen uren vrijwilligerswerk!

Vrijwilligerswerk staat of valt met een gecoördineerde aanpak. Bij RLW is sinds kort Bert Acket de drijvende kracht achter het project. Bert is gepokt en gemazeld in het vrijwilligerswerk van Ieperfest en Vort’n Vis. De ideale man dus om te bouwen aan een community van landschapsvrijwilligers. Want dat is wat we willen bereiken: een hechte groep mensen samenbrengen en vanuit die sociale cohesie actief aan de slag gaan in de natuur.

De landschapsvrijwilligers gaan niet in concurrentie met de stedelijke groendiensten of privé tuinaannemers. Ze richten zich op klussen die nogal arbeids- en tijdsintensief zijn, zoals het ophangen van vogelnestkasten, het opwerpen van takkenrillen en het inrichten van schuilplaatsen voor egels en amfibieën. Ook het opkalefateren van klein waardevol erfgoed zoals kapelletjes kan op het to-dolijstje staan. In Nederland leggen de vrijwilligers klompenpaden aan. We hoeven dit niet meteen te kopiëren, maar het geeft wel aan waarover het gaat: samen leuke dingen realiseren en daar genoegdoening uit halen.

(Lees verder onder de foto van het depot)

We laten de vrijwilligers niet zomaar los op de natuur. Stad Ieper stelt een heuse depot ter beschikking. Die is ondergebracht in de kazematten en voorzien van splinternieuw werkmateriaal. Je zal er geen 2-Taktgeur meer opsnuiven, alle werktuigen zijn elektrisch oplaadbaar. In het assortiment ook een klassieke zeis. Bert is van plan om vormingsessies te organiseren: snoeien, zeisen, kettingzaag hanteren, … En zo deint het natuurlijk uit: de landschapsvrijwilligers zullen het ecobeheer ook toepassen in hun eigen tuin, waardoor ook daar de biodiversiteit zal toenemen.

Wij starten dit pilootproject in de Westhoek. Ik durf mikken op 300 vrijwilligers en hoop op navolging in heel Vlaanderen. De Ieperse vrijwilligersgroep telt intussen al een twintigtal geïnteresseerden. “Het werkregime is soepel”, stelt Bert, “om de twee weken op woensdag en/of zaterdag. Men bepaalt zelf de regelmaat. In eerste instantie trekken we naar het Hoornwerkpark, het vestinglandschap en de educatieve natuurtuin De Triangel. Hoe meer teams, hoe meer landschap we onderhanden kunnen nemen en hoe verder we kunnen gaan …”

Als ik zie met hoeveel enthousiamse de eerste Landschapsvrijwilligers zich hebben aangemeld, dan heb ik er vertrouwen in. Die 300 halen we vlotjes! Er zijn middelen voorzien voor een tweede depot in de Westhoek. Dat zal er snel komen, zoveel is nu al zeker.

Interesse? Mailen kan naar bert.acket@rlwesthoek.be

Bekijk hier de reportage op WTV-Focus over de lancering van het project.

(coverfoto: de opening van het werkdepot voor de Landschapsvrijwilligers, met RLW-coördinator Niels Dabaut, Valentijn Despeghel en project-coördinator Bert Acket.)