Klimaatverandering, met name de opwarming van de aarde, is één van de meest actuele uitdagingen waar we als samenleving voor staan. Al vele decennia stijgt de temperatuur op aarde. Dit zorgt voor een stijging van de zeespiegel, extremere weersomstandigheden en achteruitgang van de biodiversiteit. Niet alleen plant en dier ondervinden negatieve gevolgen van die klimaatverandering. Ook wij, West-Vlamingen, ondervinden dagelijks gevolgen van de verdere opwarming van de aarde. 

Hoge temperaturen leiden tot een toename van hittegerelateerde ziekten en sterfgevallen, zoals hittestress, uitdroging en hitteberoertes. Het is niet voor niets dat er in de zomer meer beroertes vastgesteld worden. Daarnaast kan het ook de verspreiding van ziekten door insecten zoals muggen bevorderen, waardoor overdraagbare ziektes veel vaker doorgegeven worden.  

Klimaatverandering zet ook de voedselzekerheid onder enorme druk, want het zorgt voor een daling van de kwaliteit van gewassen. Zo wordt er minder geoogst en komt de landbouwproductie dus onder enorme druk te staan. Klimaatverandering kan dus zo maar zorgen voor voedselonzekerheid en hogere voedselprijzen. Het is ook niet ondenkbaar dat er binnen een aantal jaren conflicten zullen ontstaan over water en land. 

Natuurrampen, veroorzaakt door klimaatopwarming, hebben een enorme economische impact. Stormen, overstromingen en periodes van droogte zorgen voor heel wat economische schade. Ook zijn er steeds te vaak en te veel mensen die het leven laten tijdens rampen, zoals recentelijk nog bij de overstromingen in de Westhoek en Wallonië.

Inzetten op hernieuwbare energie

Om de extreme gevolgen van de klimaatwijziging te beperken, moeten we de stijging van de temperatuur onder de 2 °C houden. 

Als eerste belangrijke stap moeten we de uitstoot van broeikasgassen drastisch terugdringen. We moeten er allemaal samen voor zorgen dat de vraag naar energie daalt. Dit kan door meer te investeren in energiezuinige renovaties. Hiervoor heeft Vooruit een renovatieplan uitgewerkt dat haalbaar en betaalbaar is voor iedere Vlaming. 

Daarnaast moeten we zo snel mogelijk afstappen van fossiele brandstoffen en massaal inzetten op hernieuwbare energie. Hiervoor zijn de eerste stappen al gezet. Maar we zijn nog lang niet klaar. 

Ook in ons straatbeeld moeten aanpassingen gebeuren. De verhardingsgraad neemt nog steeds toe. De aanwezigheid van bomen, planten en natuur zorgt ervoor dat steden en gemeenten leefbaarder zijn tijdens warme dagen. Als ‘vuistregel’ zouden we de 3-30-300 regel kunnen gebruiken.  

Wat is dat? Wel, eigenlijk is het simpel. Iedereen zou vanuit z’n woning zich moeten hebben op 3 bomen, op 30% bladerbedekking in de stad en binnen de straal van 300 meter van iedere woning zou een park of een natuurgebied toegankelijk zijn. Dit is ambitieus, maar wel nodig. Studies wijzen uit dat deze maatregel de hitte-sterfgevallen drastisch kan laten dalen. Daarnaast zorgt een groene omgeving ervoor dat mensen minder stress ervaren, een betere fysieke conditie hebben en dat kinderen zo optimaal mogelijk kunnen opgroeien.  

Focus op ons ecosysteem

Op zich zijn er heel wat oplossingen terug te vinden in de natuur. Altijd al is ons ecosysteem leverancier geweest van voedsel, water en bouwmaterialen, om er maar enkele te noemen. Het voorziet ons in onze noden.  

Door de snelle groei en ontwikkeling zijn we het ‘welzijn van moeder aarde’ eigenlijk wat uit het oog verloren de afgelopen jaren… Maar niet gevreesd, we kunnen dit herstellen én tegelijkertijd klimaatverandering te lijf gaan, zowel op een adaptieve als een mitigerende manier. Adaptief door de leefomgeving groener en ecologischer in te richten, zoals bijvoorbeeld met de 3-30-300 maatregel. Mitigerend via de opslag van CO2 in bossen en natte natuurgebieden.  

Door natuur opnieuw meer ruimte te geven, zijn we beter beschermd tegen de grillen van klimaatverandering. Dat is een goeie zaak voor ons allemaal! Die ‘natuurinclusieve’ aanpak zorgt ervoor dat de biodiversiteit zich kan herstellen; dé cruciale schakel in de aanpak van klimaatverandering. Hoe beter het gesteld is met de biodiversiteit, hoe robuuster onze ecosystemen zijn. Die robuuste systemen zijn beter in staat om schokken en rampen op te vangen, waardoor we meer zekerheid inbouwen op vlak van onze voedsel- en watervoorzieningen.  

Klimaatontkenning

Niet iedereen is het erover eens dat de problemen groot zijn. ‘Klimaatontkenners’ ontkennen de menselijke invloed op de opwarming van de aarde. Volgens hen zouden klimaatwijzigingen een natuurlijk fenomeen zijn die onze aarde reeds in het verleden gekend heeft. Ingrijpende maatregelen om de uitstoot terug te dringen zijn voor hen dan ook niet aan de orde. ‘Klimaattreuzelaars’ ontkennen de klimaatopwarming niet maar slepen met de voeten om doortastende maatregelen te nemen onder het mom van haalbaarheid en betaalbaarheid. Allesemaal zaken die we niet nodig hebben, want de tijd dringt!

Noodzakelijke ingrepen en aanpassingen

Toch moeten we actie ondernemen. De rol van de mens in de verhoogde uitstoot en bijhorende klimaatopwarming is uitvoerig beschreven door de wetenschap. Er is een brede wetenschappelijke consensus dat de verhoogde uitstoot sinds de industriële revolutie onlosmakelijk verbonden is met de klimaatopwarming.  

Maar klimaattreuzelaars schuiven de noodzakelijke maatregelen voor zich uit. Niets doen is echter de duurste optie. De strijd tegen de klimaatopwarming vergt enorme investeringen, maar indien we niet ingrijpen zullen deze kosten oplopen tot een veelvoud van wat nu moet gebeuren. Hoog tijd dat de juiste mensen op de juiste knoppen durven drukken, om zo het tij te doen keren!