Met Vooruit strijden we voor het verdubbelen van de investeringen in fietsinfrastructuur. Standpunt waar ik heel trots op ben, zeker omdat ik als gedeputeerde van mobiliteit de afgelopen jaren het fietsbudget verdubbeld heb in West-Vlaanderen. West-Vlaanderen toont het goede voorbeeld. Nu de rest van Vlaanderen nog 😉 

In 2022 bedroeg de totale uitstoot van broeikasgassen in België 103,8 Mt CO2-equivalenten. Dat is een daling van 24,4% ten opzichte van 1990, het referentiejaar, en een afname van 5,84% ten opzichte van 2021.  

In verschillende sectoren, zoals industrie, residentiële verwarming en afvalverwerking, daalt de CO2-uitstoot. Goed nieuws dus! Al moet dat toch genuanceerd worden… In één sector stijgt de CO2-uitstoot nog steeds, namelijk de transportsector. In België bedraagt de uitstoot door auto’s, vrachtwagens en scheepvaart ongeveer 20% van de totale uitstoot. Wegvervoer is hierbij de grootste boosdoener. Het aantal voertuigkilometers neemt nog steeds toe. 

Naast een voelbare impact op ons klimaat en milieu – denk maar aan de wereldwijde temperatuurstijging, het uitsterven of verplaatsen van verschillende diersoorten en de droogteproblemen die kunnen leiden tot een drinkwatertekort – zorgt dit ook voor langere files en meer verkeersongevallen. In 2022 hebben het tijdverlies, extra brandstofverbruik en de bijkomende uitstoot van die files ons minstens 4,8 miljard euro gekost. 

Dit is een probleem voor ons allen. Dit probleem vraagt een oplossing waarbij betaalbaarheid, bereikbaarheid en duurzaamheid centraal staan. Iedereen moet erop vooruitgaan. Vooruit wil de stilstand doorbreken aan de hand van de drie V’s: verschuiven, verschonen en verminderen.  

Verschuiven: van individuele naar collectieve oplossingen 

Tegen 2030 moet de helft van alle verplaatsingen op een duurzame manier gebeuren. Dat wil zeggen te voet, met de fiets, via het openbaar vervoer of met andere vormen van gedeelde mobiliteit.  

Hoe doen we dat? Door mensen betaalbare en toegankelijke alternatieven aan te bieden én door het goederenverkeer zoveel mogelijk van de autowegen af te krijgen. 

Kies voor de fiets 

Investeren in fietspaden is een eerste belangrijk maatregel om de uitstoot te verlagen. Steeds meer mensen kiezen ervoor om zich te verplaatsen met het gezondste en duurzaamste transportmiddel dat er is, namelijk de fiets.  

Dit willen we verder aanmoedigen, maar hoe doen we dat? Door de komende tien jaar de investeringen in brede en veilige fietspaden te verdubbelen, de procedures te versnellen en de realisatiegraad te verhogen. Zo kunnen we de fietsrevolutie die in Vlaanderen al volop bezig is, verderzetten. 

Beter openbaar vervoer 

Uiteraard willen we ook werk maken van een performant en betrouwbaar openbaar vervoer. Het openbaar vervoer willen we na vele jaren stilstand en achteruitgang een elektroshock geven. Zwitserland toont dat het mogelijk is. Reizigers kunnen probleemloos overstappen tussen treinen, bussen, trams en boten. Er zijn ook uitgebreide aansluitingen met fietspaden en wandelroutes, om de mobiliteit van reizigers te vergemakkelijken. Ook in ons eigen land kan het: de stad Brussel heeft uitstekend openbaar vervoer met een hoge bezettingsgraad, hoge klantentevredenheid en lage prijzen. Betaalbaar en toegankelijk voor iedereen. Buitenlandse voorbeelden tonen aan dat de vrije markt hier niet in slaagt. Voor Vooruit is openbaar vervoer een publieke dienst en een basisrecht. 

Delen is voordelig 

Ook alle vormen van deelmobiliteit zoals deelfietsen en deelwagens moedigen we aan. Het bezit van een eigen wagen, die gemiddeld 95% van de tijd stilstaat, kost gezinnen handenvol geld. Die stilstaande wagens nemen ook nog eens gigantisch veel publieke ruimte in. Gedeelde mobiliteit is de ideale oplossing: voorhanden wanneer je het nodig hebt, enkel kosten voor werkelijk gebruik en geen parkeerproblemen meer in steden. 

Goederenverkeer niet langer op autosnelwegen 

Naast persoonsvoertuigen rijden op de autosnelwegen nog steeds heel wat vrachtwagens om goederen te vervoeren. Om minder vrachtwagens op de autosnelweg te laten rijden, nemen we gerichte maatregelen. Wat doen we? We maken het aanbod van het goederenverkeer per spoor en water veel ruimer en aantrekkelijker en halen zo miljoenen vrachtwagens van de weg af. We zorgen dat de overgebleven vrachtwagens snel uitstootvrij worden. In onze steden zorgen we dat de leveringen van pakjes aan huis gebeuren met elektrische bestel- of vrachtwagens of per (bak)fiets. We mikken dus op zero-emissie in de stadslogistiek. 

Verschonen: naar elektrisch transport 

We omarmen dus de transitie naar zero-emissie transport, waarbij er vanaf 2035 geen nieuwe diesel- en benzinewagens meer verkocht mogen worden in de Europese Unie. We willen die deadline niet afwachten en gaan voor een versnelde elektrificatie van ons personenwagenpark, vrachtwagenpark en de vloot van ons openbaar vervoer.  
 
Om die versnelling mogelijk te maken, zorgen we voor minstens 35.000 publieke laadpunten tegen 2025 en mikken daarna op minstens 1 laadpunt per 10 elektrische wagens. Als overheid kopen we alleen nog elektrische bussen voor ons openbaar vervoer. Ook hier kan deelmobiliteit het gebruik van elektrische wagens beschikbaar maken voor veel gezinnen. 

We moedigen transportbedrijven via fiscale maatregelen aan om hun voertuigenpark versneld te elektrificeren. Dat betekent een hervorming van de kilometerheffing zodat die echt positieve effecten heeft op het klimaat en het uitfaseren van de professionele diesel. 

 
Verminderen: bewuster verplaatsen 

We zijn wereldkampioen filerijden en verliezen door al die stilstand miljarden euro’s per jaar. Massaal overschakelen op elektrische wagens lost dit probleem niet op. De verschuiving naar duurzame verplaatsingen (openbaar vervoer, fiets, te voet) is één oplossing, maar er is nog een andere: het aantal verplaatsingen over de autosnelweg verminderen. 

Door het huidige systeem van salariswagens en tankkaarten als alternatieve verloning, subsidiëren we massaal de uitstoot en files op onze wegen. Dit is niet langer houdbaar. 

Daarom zorgen we er via een fiscale hervorming voor dat de lasten op arbeid dalen en dat werken meer loont. Zo kunnen we het systeem van salariswagens en tankkaarten afbouwen en stopzetten. 

Telewerk als recht 

Het aantal verplaatsingen verminderen kan door telewerk aan te moedigen. Mensen die thuiswerken staan niet in de file. Dat heeft de periode tijdens de coronapandemie ons duidelijk gemaakt. Door van telewerk een recht voor werknemers te maken, kunnen we het aantal thuiswerkdagen in ons land fors verhogen en de files verminderen. 

Meer hogesnelheidsverbindingen via het spoor 

We verminderen de impact die luchtvaart heeft op het klimaat door resoluut te kiezen voor meer en betere hogesnelheidsverbindingen via het spoor binnen Europa en via een logischere beprijzing van vervoer per vliegtuig. Daarbij viseren we vooral frequent flyers en mensen die met privéjets rondvliegen. 

Waarom vind je dit een goede oplossing? 

Mobiliteit verschuiven, verschonen en verminderen heeft verschillende voordelen. Het vermindert de files. Het heeft een positief effect op het milieu. Maar bovenal: het is haalbaar en betaalbaar.  

Met Vooruit willen we dan ook een positieve impact hebben op de mobiliteit, het milieu en de levenskwaliteit van mensen door het bevorderen van duurzame en efficiënte vormen van transport.  

Het niet realiseren van het voorstel zal negatieve gevolgen hebben voor de volksgezondheid, het milieu en de files. De uitdagingen op het vlak van mobiliteit en luchtkwaliteit zullen dan alleen maar verergeren. Dit mogen we niet laten gebeuren.