Zelf je eigen energie opwekken met zonnepanelen: het is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je portemonnee. Daar ben ik al langer van overtuigd. De afgelopen weken maakten het bovendien pijnlijk duidelijk: we moeten minder afhankelijk worden van het buitenland voor onze energievoorzieningen. Zonne-energie kan ons daarbij flink helpen, want er is in Vlaanderen nog veel plaats vrij op onze daken. Groene stroom van eigen bodem, let’s go!

Het is welgekend dat we met ons klein landje wereldtop zijn in de offshore-windindustrie. Minder gekend misschien is dat we ook op het vlak van zonne-energie, per inwoner, tot de absolute top behoren. In 2021 rondde Vlaanderen de kaap van 630.000 zonnepaneleninstallaties, goed voor een geïnstalleerd vermogen van 4300 megawatt (MW). Binnen Europa moeten we met deze prestatie enkel Nederland en Duitsland voor ons laten. Al die kleine zonnefabriekjes samen produceren jaarlijks zo’n 3.912,5 gigawatt (GWh) aan elektriciteit. Om je er iets bij te kunnen voorstellen: dit is goed voor de stroomvoorziening van méér dan 1 miljoen gezinnen.

Tegelijk is het zonnepotentieel op onze daken nog enorm. Volgens de gegevens van het Vlaamse Energie-en Klimaatagentschap gebruiken we momenteel maar een goeie 7 procent van het potentieel op onze daken. Dit leidt tot een opvallende conclusie waar ik zelf wat van stond te kijken: als we het zonnepotentieel van onze daken voor de volle 100 procent zouden benutten dan kunnen we hiermee ons totaal jaarlijks (!) elektriciteitsverbruik in heel Vlaanderen dekken. Er valt dus wel nog heel wat winst te boeken, iets waar ik als gedeputeerde bevoegd voor klimaat graag mee aan de slag ga.

Laat me daarom beginnen met alvast een misvatting uit de weg te helpen. Ook na het afschaffen van de terugdraaiende teller is een investering in zonnepanelen meer dan rendabel. De panelen blijven dalen in kostprijs en de Vlaamse regering voorziet ook in 2022 een aantrekkelijke investeringspremie voor wie nieuwe zonnepanelen laat installeren.

(lees verder onder de grafiek – daling prijs zonnepanelen in Nederland)

Gemiddeld zijn de huidige installaties tussen de 8 à 10 jaar terugverdiend door de besparingen op je energiefactuur. Alleses wat je nadien opwekt, is pure winst. Een simpel rekenvoorbeeld maakt dit duidelijk:  

Gezinnen met een gemiddeld elektriciteitsverbruik van 3.500 Kilowattuur (kWh) kiezen meestal voor zonnepanelen met een vermogen van 4 kilowattpiek (kWp). De gemiddelde aankoopprijs bedraagt hiervoor ongeveer 4.800 euro (6% btw incl.). Na aftrek van de Vlaamse investeringspremie (1.200 euro) komt de nettokostprijs van de nieuwe installatie op 3.600 euro. 

Als we uitgaan van een zelfverbruik van 30 procent, de opgewekte stroom die je zelf verbruikt, levert dit ons een jaarlijkse besparing op van 1.050 kWh. Op basis van de gemiddelde elektriciteitsprijzen van de afgelopen jaren (27 €c/kWh) levert dit ons 283 euro op, plus een injectievergoeding van 100 euro voor de geproduceerde stroom die we zelf niet verbruiken. Alleses samen goed voor een besparing van 383 euro per jaar.  

Op basis van dit voorbeeld is onze pv-installatie terugverdiend na 9,3 jaar (3.600/383). Weet dat de levensduur van zonnepalen 25 jaar bedraagt waardoor het rendement van je installatie vele malen hoger zal liggen dan wat je op je spaarrekening kan verwachten. 

Opgelet: in deze simulatie houden we nog geen rekening met de gestegen energieprijzen die de terugverdientijd van je pv-installatie drastisch inkorten. Als we dit wel doen zijn de zonnepanelen uit bovenstaand voorbeeld terugverdiend op maar liefst vier jaar. Daarnaast hangt de exacte terugverdientijd van jouw installatie af van je persoonlijke situatie: de ligging van je dak en de zoninstraling, het aandeel zelfconsumptie (de geproduceerde stroom die je meteen zelf verbruikt),… Via de zonnekaart kan je op een eenvoudige wijze een ruwe schatting van je persoonlijke terugverdientijd bekomen.  

De aankoop van zonnepanelen blijft uiteraard een investering. Uit marktonderzoek blijkt er toch een wel een grote groep mensen met interesse in zonnepanelen af te haken op de initiële investeringskost. Weet dat je momenteel een groene energielening kunt afsluiten aan een voordelige rentevoet (1,1%). Om nog meer mensen hiervan gebruik te laten maken, zou het een goed idee zijn om de terugbetalingstermijn van deze groene leningen langer in de tijd te spreiden zodat de mensen nooit meer afbetalen wat ze besparen op hun energiefactuur. Op deze manier zou de installatie van zonnepanelen een budgetneutrale operatie zijn voor de gezinnen. Dit lijkt me een eenvoudige quick win die ik ook binnen mijn partij op tafel gelegd heb. De voorbereidingen zijn alvast lopende om hier in het parlement werk van te maken. 

Het is en blijft natuurlijk wel wat werk om je een weg te banen tussen de verschillende aanbiedingen op de markt.  We kunnen hier als Provincie net zoals op de energiemarkt het verschil maken voor onze inwoners. Daarom dat we beslist hebben om in 2022 een groepsaankoop zonnepanelen met optie thuisbatterij te organiseren. We willen de West-Vlaming ontzorgen en op een eenvoudige wijze een voordelig en kwalitatief pakket zonnepanelen aanbieden. Op deze manier hopen we jullie in 2022 massaal de weg naar de zon te tonen. Groene stroom van je eigen dak: het is het beste wapen tegen de stijgende energiefacturen en onmisbaar bij het halen van de klimaatdoelstellingen. 
 
Leuk weetje hierbij: de provincie West-Vlaanderen moet wat betreft het aantal zonnepaneelinstallaties per inwoner enkel Limburg voor zich laten. Trager dan onze goede Limburgse vrienden? Beste West-Vlaming: jullie weten wat te doen!