Zwin Natuur Park investeert in Swarovski verrekijkers en publiceert een eerste Zwin Natuurrapport. Het zijn tools die elk op hun manier onze aandacht voor de natuur prikkelen. Wetenschappelijk onderbouwd, maar op een toegankelijke manier gebracht. Ik testte de verrekijker en las het rapport.

De Swarovski verrekijker is de Rolls Royce onder de verrekijkers. Je associeert de merknaam spontaan met juwelen en luxe. Niet onterecht, want het is één en dezelfde Swarovski. Het bedrijf produceert naast juwelen ook optische instrumenten. Voor de kenners: in het Zwin staan er nu twee kijkers van het type ST Vista opgesteld. Ze garanderen een telescopische precisie, ideaal om de details van een vogel ook vanop verre afstand haarscherp waar te nemen.

En we mogen ook een beetje trots zijn op onze verfijnde aankoop, want  in België staan deze Swarovski’s momenteel enkel opgesteld op de panoramatoren van het Zwin. Straks komen er nog twee exemplaren bij. De investering is niet min (met dank aan Natuurinvest/ANB), zowat 12 000 euro per verrekijker, maar het is het zeker waard. Zo een verrekijker is all weather proof, door iedereen te hanteren en dit met direct ‘zichtbaar’ resultaat. Wie door een verrekijker kijkt, is meteen gefocust op de natuur. Belevingswaarde verzekerd!

In vergelijking met de Swarovski kost het lezen van het Zwin Natuurrapport iets meer inspanning. Ik voeg er wel meteen aan toe dat onze wetenschapper Wouter Faveyts erin slaagt om de tellingen en observaties op een bevattelijke manier te presenteren. Het gaat hier om cijfermateriaal en daar zullen de vogelaars ongetwijfeld van snoepen. De grafieken worden echter ook aangevuld met interessante weetjes en dat maakt het voor mij – als leek – leesbaar.

Wat heb ik uit dit rapport onthouden? Dat er in 2018 in totaal 1 021 soorten zijn waargenomen. In die statistiek zijn niet de vogels maar wel de planten het best vertegenwoordigd. En toch zijn het de vogels die in dat rapport het meest uitgebreid aan bod komen. Vogels worden niet alleen waargenomen maar ook geteld. De tellingen zijn gestandaardiseerd en vinden dus plaats volgens een bepaalde methodiek en op uitgelezen tijdstippen. Het levert wetenschappelijk gezien de meest performante informatie op.

Over de ooievaars leer ik dat ze bomen verkiezen boven palen, wat het nest betreft. En dat er naast de gegevens over de mediagenieke ooievaars ook 43 andere soorten broedvogels zijn waarover systematisch gegevens worden verzameld. Die tellingen gebeuren met een drone en wel op een manier die nagenoeg geen verstoring oplevert. Daarnaast varen getrainde ‘vogeltellers’ ook twee keer per jaar met een bootje richting broedeiland. Het komt er dan op aan om op korte tijd nauwgezet het terrein uit te kammen. Ook hier is de verstoring miniem. Vogels vliegen wel even weg van het nest, maar keren ook heel snel weer terug.

(lees verder onder deze foto)

Ook niet-broedvogels worden geteld. Een weetje: tijdens de winter 2018-2019 werd in de novembermaand een recordaantal van 850 steltlopers geteld. De top drie wordt aangevoerd door de kievit, gevolgd door de scholekster en de wulp. Die wulpen gebruiken het Zwin ook als slaapplaats. Ook dat wordt geteld. Op 19 januari 2018 verwelkomde hotel het Zwin in totaal 353 wulpen. Vogels komen samen om te slapen, in een zone die voor hen veilig aanvoelt en waar ze in alle rust informatie met elkaar kunnen uitwisselen. Wat er dan precies verteld wordt, is me niet helemaal duidelijk maar dat kan misschien onderdeel uitmaken van het volgende jaarrapport!

Tot slot nog even meegeven dat dit naslagwerkje ook relevante informatie verschaft over  bijzondere amfibieën, insecten en vleermuizen. Wat ik hier als weetje onthoud: boomkikkers worden geteld op een wel heel specifieke manier. Men noteert het aantal roepende mannetjes, naar het schijnt een bijzonder efficiënte methodiek …

Het Zwin Natuurrapport 2018 (8 euro) is verkrijgbaar in de shop van het natuurpark.