Gemiddeld 22 vogels per tuin of balkon, dat is geen slecht resultaat van het Vogeltelweekend van Natuurpunt. De 21ste editie kon rekenen op meer dan 46.000 enthousiaste deelnemers, die verspreid over Vlaanderen de vogels in de lucht, rond hun tuin en op hun balkon goed in het oog hielden. Nog een mooier resultaat is het totaal aantal getelde vogels: 724.776 exemplaren.  

Met Het Grote Vogeltelweekend wil Natuurpunt veel en duidelijke gegevens verzamelen over de vogels in onze streek. Met alleen professionele biologen, vogelaars en andere kenners zou het onmogelijk zijn om zo’n kluwen aan gegevens bij elkaar te sprokkelen. Met gemiddeld 22 vogels van 7 verschillende soorten per tuin mogen we van een succeseditie spreken!  

Belangrijk is om te onthouden dat tuinen ongeveer 12% van de Vlaamse oppervlakte bedekken. Als we daar, door kleine ingrepen en minieme aanpassingen, extra troeven kunnen creëren, voor vogels, andere dieren en planten is dat meer dan mooi meegenomen. Zo wordt jouw tuin of balkon een veilige haven met natuurlijk voedsel ter beschikking, een broedplaats of een rustplek voor de een of andere vogelsoort. 

(lees verder onder de afbeelding – tuinvogels © Natuurpunt) 

Net zoals vorige jaren is de absolute topper de huismus, verkozen tot de Vogel van het jaar 2024, niet algeheel speciaal dus. Daarachter volgen de koolmees en de kauw. Verrassend die laatste soort, want vorig jaar stond op plaats drie nog de vink te pronken. Bovendien is het geleden van de tellingen in 2020 dat de kauw als vogelsoort nog de top 3 haalde. De vink zakt dus weg naar de zesde plaats. Hoe valt dat te verklaren? Simpel: grote groepen vinken ontbreken helemaal, want ze kunnen niet opboksen en zich verweren tegen de soorten die wel in groep de Vlaamse tuinen bezochten. 

Specifiek voor de provincie West-Vlaanderen werden meer dan 133.000 vogels geteld. Dit door ongeveer 7.346 tellers, in 4.670 tuinen. Dat is goed voor een gemiddelde van 23 vogels van 7 verschillende soorten per tuin of balkon. Weliswaar twee vogels per tuin minder dan de vorige editie, maar we behouden wel de tweede beste score van aantal vogels per tuin. De top drie meest gespotte vogels is hetzelfde als in de rest van Vlaanderen, maar bij ons valt de vink maar weg naar plaats 4.  

Andere opvallende bevindingen zijn de geleidelijke toename van grote bonte spechten en de gestage comeback van de merel naar Vlaamse tuinen. Zowel in steden als op het platteland is de grote bonte specht opvallend meer aanwezig. In meer dan 15 procent van de getelde tuinen kwamen ze voor, wat bijna een verdubbeling is van hun aanwezigheid in 2019.  

De merel is dan weer in iets meer tuinen terug aanwezig, met een stijging van 69 naar 73 procent. Of de verklaring te rapen valt bij het bezoek van een hoger aantal noordelijke merels, bij een licht herstel na het usutu-virus van onze eigen broedvogels of een combinatie van de twee, is niet duidelijk. 

Als vogel in de stad doet de houtduif het heel goed, dit weliswaar ten koste van de Turkse tortel. Deze vogelsoort was vroeger in onze steden heer en meester, maar is sinds een aantal jaren op de terugweg. Ze gaan als soort zichtbaar achteruit en dat blijkt ook uit andere vogeltellingen. 

(lees verder onder de afbeelding – voedertips © Natuurpunt) 

Aandacht voor het (afvalvrij) voederen van tuinvogels is een thema dat deze editie op de voorgrond is gebracht. Natuurpunt reikt je handige tips en tricks aan zodat vogels kunnen gedijen in jouw tuin of op jouw balkon. Onthoud ook de 10 concrete suggesties voor het veilig voederen van vogels: 

  • Voeder gevarieerd: beperk deegwaren en voorzie ook granen, nootjes of appels. 
  • Voorzie proper drinkwater: vervang dagelijks een soepbord met een bodempje water. 
  • Vetbollen alleen tijdens de winter, bij echt koud weer. Hang ze aan een flexibele tak, buiten bereik van ratten en muizen. 
  • Laat bladafval liggen, dat gebruiken de vogels om hun nestje mee te bouwen 
  • Een dakje boven de voedertafel zorgt ervoor dat je voeder langer goed blijft 
  • Zorg dat de vogels snel dekking kunnen vinden in een doornstruik, dichte struik of haag. 
  • Leg de voederplaats niet te dicht bij het raam aan en vermijd raamslachtoffers. 
  • Breng voedsel het hele jaar door gespreid aan in je tuin en trek zo verschillende vogelsoorten aan. 
  • Denk ook aan natuurlijk voedsel: plant enkele bessenstruiken in je tuin. 
  • Na de winter volgt de broedtijd: heggen en nestkasten zijn logische broedplaatsen, maar ook een rommelig hoekje helpt. 

Niet alleen is de campagne rond het Vogeltelweekend bedoeld om mensen aan te moedigen om vogels op een gepaste en verantwoorde manier te voederen en het door de wintermaanden en het broedseizoen heen te helpen, het wil ook sensibiliseren. Zo beseft het grote publiek opnieuw hoe mooi onze natuur wel is en wat voor schoonheid in onze tuinen te vinden is. Ik ben alleszins heel tevreden met de meer dan 7.000 tellers uit West-Vlaanderen die enkele weken geleden vol goesting en plezier de vogels in hun omgeving hebben geteld! Mocht je zelf de smaak te pakken hebben: al jouw natuurwaarnemingen kan je ingeven op waarnemingen.be, de grootste natuurdatabank in België!